در استان سمنان و در جنوب غربی شهر سمنان ، کویر کوه سرخ واقع گردیده است. منطقه کویر کوه سرخ که از سمت شمال به کوه سرخ ، از غرب به صفائیه و سیاه کوه ، از جنوب به بخشهای شمالی ریگ جن و از شرق به معدن گوگرد دلازیان محدود میشود ، شامل پدیدههای زمین شناسی مختلفی از جمله فرسایش تونلی ، بدلند و اشکال شبه کارست ، میباشد و باعث گردیده که در نوع خود ، بی نظیر یا کم نظیر در کشور قلمداد شود. زمین شناسان معتقدند که در کویر کوه سرخ ، سازندها و نهشته هایی از دوره پلیوسن و کواترنر دیده میشود. ناگفته نماند که خاک رس تمامی منطقه تحت سلطه خود دارد.
تاغ و گز بسیاری در این کویر وجود دارد و پوشش گیاهی این منطقه را شکل داده است. همچنین از جمله جانورانی که در این کویر زیست میکنند میتوان به خرگوش صحرایی ، مار ، موش صحرایی ، بزمجه و شتر اشاره کرد.
استان خراسان جنوبی دارای جاذبههای تاریخی و طبیعی فراوانی است , شهرستانهای این استان نظر هر گردشگری را به خود جلب میکند مانند کویر سه قلعه در شهرستان سرایان که به بهشت منجمان ایران شهرت دارد.
منطقه سه قلعه تعداد شب هایی با آسمان صاف دارد که مناسب شناسان آماتور میباشد.در زمانی که به علت طوفان و گرد و غبار امکان رصد ستارگان در نقاط مجاور این رصدگاه وجود ندارد، ستاره شناسان آماتور شبی پر ستاره و رصدی به یاد ماندنی را در این مکان تجربه میکنند
منطقه سه قلعه از نظر هوایی و زمینی را میتوان یکی از در دسترسترین نقاط دارای آسمانی تاریک پرستاره در کشور عزیزمان دانست. وجود جاذبههای گردشگری مکمل در منطقه نیز نظیر کویرهایی که با چشم اندازهای زیبا و معماری کویری، سنت هایی کهن، مردمی میهمان نواز و.. همگی منطقه پیش بینی شده در سه قلعه را به بهشتی برای گردشگران نجومی تبدیل نموده اند.
کویر حاج علی قلی نام کویری در استان سمنان است که با 6541 کیلومتر مربع مساحت , در جنوب شرقی شهر دامغان قرار دارد . زمینهای این کویر پوشیده از پلتفورمهای نمکی چندضلعی میباشد و زمینهای اطراف آن باتلاقی با درصد چسبندگی متوسط میباشند .
این کویر از جنوب به کوههای دولت دیار , کوه خرس و کوه ترکمن گدر از جنوب غربی به کوههای کوه پنج و کوه سرخ , از غرب به دهستان فرات از شمال به کویر دامغان و از شرق به کوه اهوند محدود میشود .از کویرهای نزدیک به این منطقه میتوان به کویر دق بیارجمند در فاصله 60 کیلومتری در شرق و دشت کویر (کویر بزرگ) در فاصله 100 کیلومتری در جنوب نام برد.
راههای ورود به منطقه :
مسیر اول از شهرستان شاهرود به سمت معلمان - و سپس جاده خاکی چاه جم به کوه خرس که از جنوب این کویر میگذرد
کویر دوشاخ در شرق پارک ملی توران و غرب پناهگاه حیات وحش شیر احمد، در جنوب محور ارتباطی تهران مشهد و در غرب شهر سبزوار از توابع استان خراسان رضوی قرار گرفته است. در شمال این منطقه رشته کوه گر قرار گرفته است. این منطقه با ارتفاع متوسط 800 متر از سطح آبهای آزاد مکانی برای انباشت سیلابهای و هرز آبهای منطقه است. عمده سطح کویر توسط زمینهای پف کرده نمکی و در قسمت شمالی توسط گنبدهای نمکی احاطه شده است.
از رودهای مهم که به این کویر میریزند میتوان به کال شور جاجرم که از سمت شمال غربی و کال شور سبزوار که از سمت شرق وارد این کویر میشوند اشاره کرد. علت نامگذاری این کویر به دو شاخ به دلیل شکل این کویر است که در سمت غرب و شرق مانند شاخ به سمت شمال باریک میشوند. کویر گستره ای شرقی غربی دارد و طول آن در حدود 100 کیلومتر و عرض آن 40 کیلومتر است. در قسمت جنوبی کویر در حوالی روستای رضا آباد شاهرود گنبدهای نمکی و اجتماعات ماسه ای منطقه را فرا گرفته است.
کویر دق سرخ در شهرستان اردستان از توابع استان اصفهان واقع شده است .
در زواره، کویرها پدیدههای شگفت انگیز طبیعی هستند که امروزه به یکی از قطبهای گردشگری تبدیل شدهاند.
آسمان تاریک آن و رصد ستارگانش، سکوت و آرامش بینظیرش، حیات وحش بکرش، پدیدههای جذاب زمین شناسی آن کویر را به یکی از مناطق جذاب و تماشایی تبدیل کرده است. کویر دق سرخ زواره نیز یکی از بهترین جاذبههای گردشگری ایران به شمار میآید.
کویر دق سرخ به طول تقریبی 50 کیلومتر و عرض 20کیلومتر در شمال شرقی شهر زواره با کوههایی کم ارتفاع در کنار جنگلهای تاغ از کویر مرکزی ایران جدا شده است. یکی از جاذبههای این کویر، تپه شنی بزرگی است که تقریباً در مرکز این کویر قرار دارد که آشیانه عقابهای منطقه است و در میان کویرنوردان به آشیانه عقاب معروف است.
جنگلهای تاغ زواره یکی از جاذبههای گردشگری و مهمترین عامل در تثبیت شنهای روان منطقه میباشد.
در شمال شهرستان اشتهارد و جنوب شرقی مهر شهر کرج در استان البرز کویری زیبا به نام کویر اشتهارد قرار دارد که دارای رودخانه میباشد. این کویر به نام قشلاق حسین خانی یا کویر قارپوزآباد نیز نامیده میشود.
طول کویر 60 کیلومتر و عرض آن در حدود 20 کیلومتر است. در نقطه مرکزی کویر دق زیبایی قرار دارد و در حاشیه دق ارتفاعات و گنبدهای نمکی زیبایی که از رنگهای متنوعی تشکیل شده اند وجود دارد.
گنبدهای نمکی حاشیه این کویر متاسفانه برای استخراج نمک به شدت مورد تخریب قرار گرفته اند. مناظر کویر از فراز این ارتفاعات بسیار زیبا و دل انگیز است.
همجواری این کویر به تهران پتانسیل بالقوه ای را برای تبدیل شدن منطقه به هدف گردشگری بیابان ایجاد کرده است.
پوشش گیاهی منطقه در حاشیه ارتفاعات درمنه دشتی و در هسته کویر فاقد پوشش گیاهی است.
در فصل بهار به تالاب پرآبی تبدیل میشود و در تابستان منطقه ای نیمه کویری به حساب میآید. زیرا آثار نمک در این منطقه فراوان است.
به دلیل جاری شدن آب در فصول مختلف، زمین این منطقه شکل گِلهای نرم و سفت به خود میگیرد. و آثار زمینهای شنی (رملی) نیز در آنجا دیده میشود.
نمک... ماسه... باتلاق و شنزارهای روان! این تمام چیزی است که در ریگ جن در شهرستان خور و بیابانک از توابع استان اصفهان خواهید دید؛ مثلث برمودای ایران که جز تپههای سوزان هدیه دیگری برای مسافرانش ندارد. در این منطقه کویری تا چشم کار میکند تپههای شنی است و باتلاقهای نمک که مهمترین بهانه تبدیل ریگ جن به یکی از صعب العبورترین نواحی جهان به شمار میرود.
ریگ جن آنقدر صعب العبور است که از دورانهای قدیم هیچ کاروان و مسافری از آن عبور نمیکرده است. بنابراین طبیعی است که هیچ روستایی هم در آن وجود نداشته باشد.
این منطقه در باورهای مردم بومی کویر، سرزمین نفرین شده است! آنها معتقدند که ارواح پلید و شیاطین در این سرزمین اسرارآمیز حکومت میکنند و به همین دلیل هر که پا به ریگ جن میگذارد بلعیده میشود و دیگر باز نمیگردد! اما شاید برایتان عجیب باشد که بدانید این روزها ریگ جن تبدیل به یکی از مقاصد گردشگری ایران شده است و تورهای گردشگری هر از چندگاهی به این کویر سوزان و بلعنده سفر میکنند. سرزمینی که اگر پایتان را به آنجا بگذارید خواهید دید که در شعاع پنجاه کیلومتری تان هیچ جنبدهای وجود ندارد!
کویر مرنجاب در شهرستان آران و بیدگل یکی از زیباترین نقاط کویری ایران و استان اصفهان محسوب میشود. تپههای شنی بلند و جنگلهای تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیدهاست. دریاچه نمک آران وبیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب میشوند.
قلب کویرهای ایران، مرنجاب در استان اصفهان است، این کویر در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع شهرستان کاشان، که قسمت عمده آن را تپههای شنی غنی از پوشش گیاهان شورپسند (یا گیاهان شورهزی/شورزی) فراگرفته است واقع شده است.
در میان کویرهای ایران « کویر مرنجاب» یکی از دیدنیترین مناطق کویری ایران و در دسترسترین کویر است، جاذبههای افسونگر این کویر از قبیل جزیره سرگردان، چاه دستکن که آب شیرین و گوارایی دارد که - این خود از عجایب روزگار در کویر نمک زار است - جزیره سرگردان، دریاچه نمک آران، کاروانسرای عباسی مرنجاب و ... همه و همه از شگفتیهای این منطقه کویری است که باید رفت و دید.
کویر ساغند در 50 کیلومتری جنوب شرقی روستای ساغند در شهر یزد قرار گرفته است
کویر ساغند با مساحتی حدود ۸۸۲۵ هکتار، در شمال شرقی استان یزد ، با برخورداری از پدیدههای گوناگون کویری، یکی از نادرترین مناطق کویری جهان به شمار میرود. علاوه بر آن، با برخورداری ازز گیرایی ویژه خود، از لحاظ گردشگری نیز میتواند مورد توجه قرار گیرد.
سطح این کویر را نمکزار پوشانده و در حاشیه نمکزار نوار باریکی از خاکهای رسی باد کرده دیده میشود . این کویر از جنوب غربی به کوه بنه شورو , از جنوب به ارتفاعات نتاک و معدن مس چادرملو محدود میشود . این کویر دارای یکی از مهمترین معادن اورانیوم در ایران است که در سال 1985 کشف شد . در جنوب این کویر معادن چادرملو قرار دارند که حاوی سنگهای مس , آهن و طلا میباشند.
کویر سیاه کوه یا کویر عقدا در 40 کیلومتری شمال شهر اردکان از توابع استان یزد قرار دارد .
این کویر از سمت جنوب به کوه نمک و گریگون , از غرب به بیابانهای نایین و نو گنبد و از شمال به ارتفاعات انارک محدود است .
شکل کویر عقدا شبیه به هلال ماه است که در قوس درونی هلال آن سیاه کوه با ارتفاع 2050 متر قرار گرفته است
مسیر اول دسترسی به این منطقه مسیر اردکان به احمدآباد و سپس جاده خاکی احمدآباد است که از کنار خط آهن میگذرد و به کویر سیاه کوه میرسد .
مسیر دوم، مسیر انارک به ایستگاه راه آهن انارک و سپس جاده خاکی کنار گذر خط آهن تا ایستگاه نوگنبد است.
مسیر سوم, که مسیر قدیمی و اصلی ورود به این کویر است مسیر خاکی انارک به اسماعیلان(روستایی در 9 کیلومتری جنوب انارک) و سپس سیاه کوه است .