آتشکده میل اژدها که به آن دیمه میل یا میل آزاد نیز گفته می‌شود مربوط به دوره اشکانیان می‌باشد و در شهرستان ممسنی ، نورآباد از توابع استان فارس واقع شده است.
این اثر در تاریخ بیستم خرداد سال هزار و سیصد و بیست و یک با شمارهٔ ثبت سیصد و پنجاه و شش به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این بنا در هفت کیلومتری غرب شهر نورآباد ممسنی در شمال غرب استان فارس قرار دارد که در دره‌ای در کنار کوه تنگ کله واقع شده است. در این منطقه هیچ آبادی‌ای وجود ندارد.
این میل در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و تقریبا سرسبز قرار دارد. میل اژدها یکی از معدود مناره‌هایی می‌باشد که از دوران پیش از اسلام به جا مانده و در زمان اشکانیان ساخته شده‌است.
نقش برجسته سراب بهرام در نزدیکی شهر نورآباد شهرستان ممسنی در شمال غربی استان فارس و در روستایی به همین نام ، پایین کوهی در محوطه ای با صفا به نام سراب بهرام، نقش بسته است .
این سنگ نگاره 85/3 متر درازا و 90/2 متر بلندی دارد، بهرام دوم در وسط نشسته است و در هر سمت او دو نفر از بزرگان ساسانی به حال احترام ایستاده اند و انگشت سبابه به نشانه احترام بالا گرفته اند .
این 4 نفر عبارتند از رهبر مذهبی به نام موبدان موبد - سپهسالار به نام ایران اسپهبد- صدر اعظم به نام بزرگ فرماندار و رییس تجار و اصناف به نام هوتوخشان بُد.
این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
اما این تنها نقش برجسته ای نیست که از بهرام دوم به جای مانده. نقش برجسته‌های دیگر بهرام را می‌توانید در کوه‌ها و صخره‌های فارس ببینید
آبشار تنگسا در غرب استان فارس در نزدیکی نورآباد از توابع شهرستان ممسنی واقع شده است. ارتفاع تقریبی آبشار پانزده متر بوده و از چندین لایه تشکیل شده است.
تنگسا یا تنگ سا نام مزرعه ای در نزدیکی نورآباد می‌باشد. تنگ سا به معنی تنگه کوهی صعب العبور است.
شهرستان ممسنی دارای مناطق گردشگری و تاریخی فراوانی از جمله: منطقه زیبا و خوش آب و هوای بوان، نقش تاریخی سراب بهرام، امامزاده شیرمرد، آبشار تنگسا، چشمه دیمه میلددخمه دائو دختر، برج میل اژدها، رودخانه سرابسیاه و... است.
در بین اهالی افسانه‌های عجیبی در مورد آبشار تنگسا وجود دارد و از دیرباز منبع برکت و نعمت برای اهالی بوده است.
شهرستان نورآباد در 120 کیلومتری شمال غرب شیراز واقع بوده و دارای جاذبه‌های طبیعی و تفرجگاه هایی از جمله تنگ بوران، میل اژدها، نقش سرآب بهرام، سرآب رود، پاقلعه، سرآب سیاه، آبشار تنگسا، آبشار سالاری و دریاچه برم شور است که هرساله پذیرای گردشگران و محققان فراوانی می‌باشد.
قلعه سفید از قلعه‌های مشهور شهرستان ممسنی در استان فارس می‌باشد و متعلق به دوران قبل از اسلام است. دور تا دور این قلعه برج‌ها و دروازه‌هایی قرار دارد که پیش‌تر برای دفاع از قلعه مورد استفاده قرار می‌گرفتند. دژ سفید بر بالای کوهی واقع شده که دور دامنهٔ آن حدود چهار فرسخ و ارتفاع آن حدود نیم فرسخ است و از کوهستان اطرافش جداست. سطح بالای کوه، هموار و قابل کشت است و در گذشته جنگل‌های بسیاری شامل درختان بلوط،انجیر، بادام کوهی،زیتون، انار و انگور در آن قرار داشته‌است. دسترسی به بالای این کوه تنها از طریق راه‌های سنگی یا کوره‌راه‌هایی که در تخته‌سنگ‌ها کنده شده‌اند، امکان‌پذیر است.
چهار مسیر شناخته شده در شمال و جنوب و شرق و غرب کوه برای دسترسی به دژ سفید وجود دارد. مسیر جنوبی و شرقی پیاده رو هستند. راه جنوبی سیاه شیر نام دارد و اکنون مسدود است. راه شرقی زرین کلاه نام دارد و سر راه شیراز قرار دارد. راه غربی یا شترخواب سواره‌روست و در کنار نورآباد قرار گرفته‌است. راه شمالی که آن را گلستان می‌نامند از فهلیان می‌گذرد و آنهم مسیری سواره‌رو است.
رودخانه فهلیان که یکی از مهم‌ترین و منحصر به فردترین رودخانه‌های شهرستان ممسنی در استان فارس است، از پیوند رودخانه شش پیر و رودشیر به وجود آمده است که پس از عبور از کنار کوه قلعه سفید، وارد منطقه فهلیان می‌شود .
مسیر این رودخانه،یکى از جالب‌ترین جلوه‌‌هاى طبیعى استان فارس را که تجربه دیدار آن فراموش نشدنى است،به نمایش مى‌‌گذارد.
رودخانه‌های دشمن زیاری به نام‌های توکل آباد ،ده گردو ،علی آباد ،شورحمزه بیگی ،تیر مردان و شش پیر به هم می‌پیوندندو با رودخانه‌های شیر خفری ،شیر بکر و چهل چشمه منطقه جاوید ادغام شده و رودخانه خاصیون یا شور را تشکیل می‌دهند و آنگاه با پیوستن به رودخانه شیرین که از تنگ لله جاوید سرچشمه می‌گیرد در محلی به نام دو روهان نزدیک اسلام آباد جاوید، رودخانه فهلیان را بوجود می‌آورند .
منطقه تاریخی فهلیان منطقه ای بسیار مهم به لحاظ تاریخی و باستانی که یکی از دهستانهای پنجگانه بخش ممسنی در استان فارس می‌باشد و تقریباً در باختر بخش واقع شده و از رود فهلیان و چشمه سارها مشروب می‌شود.
قصبه فهلیان دارای حدوداً ۷۵۰ تن سکنه است . گویش مردم این سامان لری است .گویش لری این مردم شاخه ای از فهلویات است و قرابت و هم ریشگی با زبان فارسی دری دارد و آکنده از واژه‌ها و ریشه‌های افعال پهلوی ساسانی است.اهالی بخشهای مرکزی دشمن زیاری و رستم و قسمتی از بخش ماهور میلاتی نیز به این زبان تکلم می‌کنند.
این منطقه از یازده آبادی تشکیل شده که مرکزش قریه فهلیان است . این منطقه در حدود ۲۰۰۰ تن سکنه دارد و آبادیهای مهم آن سروان گر، فهلیان ، جنجان ومیانه است . راه شوسه کازرون به بهبهان از وسط این دهستان عبور میکند.
در استان فارس و در انتهای شمال غربی شهرستان ممسنی (45 کیلومتری نور آباد)دخمه سنگی بسیار قدیمی در کوه در ارتفاع ۳۰۰ متری وجود دارد که به دخمه سنگی دو دختر (داو دور) معروف است.
نام محلی این دخمه ” دی ودوور” به معنی مادر و دختراست.
برای رسیدن به این اثر تاریخی باید با امتداد راه فهلیان به خوزستان، به محلی به نام کوپون رسید و مسیر کوهستان را در پیش گرفت.
این دخمه مرکب از دو اتاق است که نمای آن از دو طرف ورودی با دو نیم ستون تزیین شده است.
بالای ستون‌ها هفت آتشدان کنگره دار هخامنشی را بر سنگ به طور برجسته حجاری نموده اند.
مورخین معتقدند این مقبره باید متعلق به یکی از شهریاران هخامنشی (احتمالاً کوروش اول) باشد و به ۵۵۰ تا ۶۵۰ سال پیش از میلاد تعلق دارد. عده ای نیز آن را به دوره ماد نسبت می‌دهند.
تفرجگاه بوان (تنگ بوان )یا بهشت گمشده در حدود ۲۰ کیلومتری از شهر نورآباد ممسنی در شمال غربی استان فارس قرار دارد.
این تفرجگاه در جاده اصلی میان استانهای فارس، بوشهر، خوزستان و کهکیلویه و بویر احمد واقع شده است.
تنگ بوان دره‌ای پوشیده از درختان است که میان 2 رشته کوه محصور شده وپر از درختان انار و گردوی کهنسال و قطور است.درختانی که عمری طولانی دارند و بعضی از این درختان تا شعاع 10-15 متری از ورود نور آفتاب به زیر درختان جلوگیری می‌کنند.
بوان دارای چشمه‌ها وآبشارهای فراوان و دیدنی زیادی هست که در فصل تابستان باعث خنکی این منطقه می‌شوند و همین باعث می‌شود هر سال در بهار و تابستان گردشگران زیادی به بوان بیایند.
زیر حوزه آبخیز وسیع و منطقه جنگلی پر باران بالادست این تنگ، موجب فراوانی آب شیرین و گوارای تنگ بوان شده‌است، طوری که در طول سال مخصوصا بهار از روی اغلب دیواره‌های صخره‌ای تنگ، آبشارهای زیبا سرازیر می‌شوند.
ورود
ثبت نام
