آدرس : جنگل پیرداوود در استان آذربایجان شرقی از سمت تبریز به سمت اهر بعد از شهر ورزقان قرار گرفته است .
به نقل از اهالی منطقه ، پیرداوود شخصی مورد اعتماد مردم اهالی بوده که در اعماق جنگلهای ارسباران زندگی میکرد و پس از مرگش در کلبه ای دفن شده و مدتهاست که اهالی منطقه نیز برای این قبر هم نذر ادا می‌کنند.
این بقعه محلی است که کوهنوردان عزیزی که برنامه جنگل پیمایی دارند و به این منطقه می‌آیند و این محل را نقطه عطفی برای برنامه‌های خود قرار میدهند و استراحت می‌کنند.
مسیر جنگلی پیرداوود در بین کوهنوردان به (حسنو مشسی )مرسوم میباشد و اکثر کوهنوردان به این نام آشنایی دارند.
این مسیر در نوع خود بعلت عبور از بین جنگل‌های ارسباران وبه علت وجود چشمه‌های زیبا در طول مسیر و گاهی اوقات به علت وجود حیات وحش دارای زیبایی‌های خاصی است.

روستای آستمال روستایی است با بیش از 150 خانواری در دل کوههای سر به فلک کشیده که از توابع شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی می‌باشد و در دل کوه‌های آن زر نهفته و در ظاهرشان صفا و سرسبزی و جنگلهای ارسباران قراردارد. به علت دور بودن روستا، حدود 20 کیلومتر از راه آن خاکی است که باعث ناشناس ماندن آن منطقه و طبیعت بکر آن است و به علت همجوارر بودن روستا با جنگل­های ارسباران، گردشگران و کوهنوردان زیادی به این روستا می‌آیند. مردمان این روستا به کار دامداری و بیشتر کشاورزی مشغول می‌باشند که عمده محصولشان گردو است. روستا سراسر باغات گردو و معدودی درختان آلبالو، گیلاس و توت بوده و چشم‌انداز کوه‌های اطراف، منظره زیبایی از درختان بلوط جنگلی ساخته است. کوه‌هایی با نام‌های «دووندیل»، «چوآمار» و «آغداش» که میانشان دره‌هایی زیبا و سرسبز را شکل داده‌اند؛ «سویود دره سی»، «چاغ دره سی»، «بدر دره سی»، «قافار دره سی» و «سروستان دره سی» از جمله این دره‌ها هستند که همپای کوه‌ها دور تا دور آستمال را فرا گرفته‌اند.

در استان آذربایجان شرقی و در روستای گوی گنبد از توابع شهرستان ورزقان و بخش خاروانا بنای تاریخی به نام گوی گنبد یا گنبد الله الله قرار دارد که در قبرستان قدیمی روستای کبودگنبد واقع شده است. قدمت بنای این برج با توجه به رج‌های آجری با تزئینات اسماء الله در آذربایجان میتوان به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه نسبت داد. پلان مقبره دایره و قطر 75/4 متر می‌باشد. بنا دارای دوو طبقه شامل سردابه و طبقه اول بوده است. گنبدهای طبقه فوقانی ریخته است. ازاره بنا سنگی و ساقه بنا با آجر چهارگوش قرمز بنا شده که کلمات الله – محمد با آجرکاشی فیروزه ای تزئین شده است. کتیبه‌ها و اسلیمی‌های حاشیه درب‌های چهار طرف طبقه اول با کاشی معرق میباشد. خصوصیات بارز وعوامل تزئین شده بنا برج مقبره است. تاریخ و کتیبه‌ای روی آن باقی نمانده است. ترکیب آجرکاشی فیروزه ای در متن ساقه بنا سبب شده است به کبود گنبد شهرت پیدا کند،که در زبان محلی به آن گوی گنبد می‌گویند.

منطقه گردشگری چیچکلی در دیزمار ارسباران و ۳۵کیلومتری شمال غرب شهر ورزقان از توابع استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است.
این منطقه پوشیده از جنگل و انواع گل و گیاهان متنوع و داروئی می‌باشد.
چیچکلی که در زبان ترکی به معنی گلستان و جای پر از گل میباشد در اردیبهشت و خرداد پوشیده از انواع گل میگردد.
از گونه‌های منطقه می‌توان از پستانداران به گراز، خرس قهوه ای ، شغال و ... و از پرندگان می‌توان به کبک ، کبک چیل وابیا و پرندگان شکاری چون عقاب طلایی ،لاچین و بالابان اشاره کرد.

قلعه تاریخی جوشین یا جوشون در استان آذربایجان شرقی و در 26 کیلومتری غرب شهر ورزقان به طرف جلفا و در 6 کیلومتری روستای جوشین واقع شده و راه آن بسیار سخت و کوهستانی است.
قلعه بر فراز کوهی است که سه طرف آن را شیب‌های دیوار مانند احاطه کرده است و تنها راه ارتباطی آن یک گذر کوهستانی تنگ است که فقط یک یا دو نفر می‌توانند به زحمت از آن بالا بروند، به این علت، نگاهبانی و دفاع از این قلعه حتی با تعدادی معدود هم ممکن بوده است.
قلعه­ جوشین دارای استخرهای متعددی است که در دل سنگ­‌های خارا کنده شده‌اند. می­‌گویند وقتی آتش در این قلعه مشتعل می­‌شد از قلعه بابک، آغجاقلعه و قیزقلعه سی واقع در جمهوری آذربایجان دیده می‌­شده است.
نیروهای رزمی با این وسیله به همدیگر علامت جنگ یا صلح می­دادند. این قلعه نیز به احتمال زیاد به زمان مادها مربوط می‌شود. قلعه­ ی جوشین در حمله­ اعراب به ایران یکی از مراکز مقاومت بود. سفال‌هایی که در محوطه‌ی قلعه پیدا شده مربوط به هزاره اول قبل از اسلام و قرون اولیه اسلام تا قرن ششم هجری قمری است.

آبشار گل آخور یکی از دل انگیز‌ترین مناطق طبیعی جا‌ذبه‌های استان آذربایجان شرقی است که در حوالی روستای گل آخور از توابع دهستان ارزیل بخش خاروانا شصت کیلومتری غرب شهرستان ورزقان در دامنه‌های غربی کوه کسبه و در میان جنگلهای طبیعی ارسباران قرار گرفته است.
روستای گل آخور در مسیر ورزقان-خاروانا در منطقه ای به نام سه راهی ممد آقا واقع شده ،در این سه راهی بعد از پیچیدن به جاده فرعی و طی حدود پنج کیلومتر راه به روستای ارزیل رسیده , از ارزیل تا خود آبشار یک کیلومتر باید خاکی رفت معدن طلای اندریان هم در این منطقه قرار دارد.
واژهٔ «گل‌آخور» در زبان ترکی آذربایجانی به معنای «گل‌ریز» می‌باشد. این آبشار بسیار زیبا و خنک از سه چشمه پرآب و خنک، تشکیل شده و با شدت به پایین سرازیر می‌شود. از کوههای شمالی و مرتفع این روستا سرچشمه گرفته و پس از عبور از داخل روستا در آخر به یک آبشار زیبا تبدیل می‌شود ارتفاع آبشار حدود ۱۰ متر می‌باشد ادامه آبشار پس از عبور از دره زیبا و سر سبز و پردرخت و گذر از روستای ارزیل با رود طرزم به یکدیگر می‌پیوندند و رود بزرگی نشکیل داده و به سمت روستای حاجیلار و کبود گنبد سرازیر میشود.

مسجد جامع خاروانا در مرکز بخش خاروانا در 70 کیلومتری شهر ورزقان از توابع استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است.
قدمت این مسجد به سده‌های ۶ و ۷ هجری قمری می‌رسد.
طول این مسجد 60/19 متر و عرض آن 80 /13 متر و قطر گنبد اصلی آن 8/5 متر است. فضای زیر گنبد از پنجره‌های دیوار خاوری نور می‌گیرد.
این مسجد سه گنبد و شبستان در سه قسمت دارد، داخل گنبدها رنگ آمیزی شده است. در پنجره واقع در ضلع جنوبی مسجد سنگ فسفریک قرار دارد، فسفر نور را در روز ذخیره می‌کند و در تاریکی آن را پس می‌دهد.
قسمت شمالی بنا مقطعی صلیب شکل دارد و سکوی مرتفعی است که ازطریق پلکانی که از مدخل دیوار شمالی شروع می‌شود، قابل دسترسی است. در اصل، تنها مدخل فضای زیر گنبد، از طریق ایوان بوده که بعد‌ها با برش مورب گوشه شمالی دیوار راهروی دیگری به این فضا باز کرده اند.

روستا گل آخور یکی از روستاها و جا‌ذبه‌های استان آذربایجان شرقی است که از توابع دهستان ارزیل بخش خاروانا ، شهرستان ورزقان می‌باشد.
این روستا در مسیر ورزقان-خاروانا در منطقه ای به نام سه راهی ممد آقا واقع شده است و در 60 کیلومتری مرکز شهرستان قرار دارد که روستای گل آخور بدلیل وجود آبشار گل آخور و نیز آب و هوای ییلاقی منطقه ای مستعد برای گردشگری در استان می‌باشد که همه ساله هزاران نفر را جهت بازدید از جاذبه هایش بسوی خود می‌کشاند.
مردم روستا اکثراً سید هستند و یک امامزاده هم در طرف دیگر روستا(سمت باغات)قرار دارد که به امامزاده پیر سید علی آقا معروف است.
کوه کسبه، از یک طرف به منطقه جنگلی چیچکلی و از جهت‌های دیگر به ایری داغ، قرمزلی، اوزمدل و قلعه جوشین وصل می‌شود, وجود رودخانه ای دائمی که از دل کوه خارج می‌شود، دره فوق العاده سرسبز و آسیاب‌های آبی، روستای گل آخور را به مجموعه سیاحتی دلپذیری در قلب ارسباران تبدیل کرده است.

سغندل یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان ازومدل جنوبی بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده‌است، این روستا در ۵ کیلومتری شهرستان ورزقان ودر مسیر جاده ورزقان-اهر قرار دارد.
کتیبه سغندل ورزقان در ۳ کیلومتری این روستا و بر دامنه کوه زاغی روی سینه سنگی یکپارچه و مرتفع نقش بسته است.
سمت جنوبی سنگ به شکل هرم ناقص است به صورت مستطیلی به طول ۱۱۶ سانتیمتر و عرض ۵۷سانتیمتر صاف و صیقلی شده است .
کتیبه سغندل ازکتیبه‌های سنگی دوران اورارتویی در آذربایجان است.
اورارتویی نام حکومت قدرتمندی بوده که از مرکز فلات آناتولی و کناره ­یِ دریاچه ­ی وان از طایفه‌های مختلف ایجاد شده­ بود, و بعدها در اثر حملات و کشورگشایی ­ها قلمرو آنها تا کناره ­های دریای خزر کشیدهشد.
اورارتوی‌ها جنگ‌ها و پیروزیهایشان را در کتیبه ­های سنگی می­نوشتند و کتیبه‌ی سغندل هم از کتیبه ­های نوشته شده توسط اورارتوییان است.